Wielokrotnie pytano mnie, kto to jest "Mateusz Wajcha", "Bolesław Cienki" i inni ukrywający się pod pseudonimami? Więc wyjaśniam: są to dziennikarze lub inne osoby piszące teksty dla dwutygodnika "Wolna Droga" chcące zachować anonimowość. Ponieważ niekiedy domagano się ode mnie, w sposób nazwałbym to natarczywy, ujawnienia nazwisk tych osób oświadczam, że próby te są z góry skazane na niepowodzenie.

Obowiązująca ustawa Prawo Prasowe w rozdziale 2 Prawa i obowiązki dziennikarzy art.15 ust. 1, 2 i 3 wyraźnie określa, iż:

1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swego nazwiska.

2. Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:

1) danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nie ujawnianie powyższych danych.

2) wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.

Konsekwencją sformułowania w art. 15 pojęcia tajemnicy dziennikarskiej było przyznanie dziennikarzowi prawa do nie ujawniania swego nazwiska, a co za tym idzie do posłużenia się pseudonimem. Danych osobowych dziennikarza redaktor naczelny pisma ani żaden z zatrudnionych w prasie dziennikarzy bez jego zgody nie ma prawa ujawnić żadnemu z organów państwowych. (...) Tak więc tajemnica dziennikarska w kształcie nadanym jej w art. 15 da się sprowadzić w zasadzie do zakazu ujawnienia danych identyfikujących tożsamość informatorów dziennikarzy, czy autorów materiałów prasowych. Tajemnica zawodowa sformułowana w art. 15 pr. pr. obowiązuje nie tylko redaktorów naczelnych, redaktorów, czy zwykłych dziennikarzy, ale także wszystkie osoby zatrudnione w redakcji niezależnie od stanowiska i charakteru zatrudnienia. Tak więc tajemnicę zawodową może naruszyć ujawniając dane osobowe autora materiału prasowego, który zastrzegł sobie anonimowość zarówno sekretarka, jak i sprzątaczka (dr Maciej Roman Bombicki "Prawo Prasowe. Komentarz")

Natomiast art. 180 K.p.k. paragraf 3 mówi:

Zwolnienie dziennikarza z obowiązku zachowania tajemnicy nie może dotyczyć danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również identyfikację osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeśli osoby te zastrzegły nie ujawnienie powyższych danych.

Mam nadzieję, że te obszerne wyjaśnienia z przytoczeniem komentarza do ustawy "Prawo Prasowe" spowodują, że zarówno ja, jak i moi koledzy redaktorzy nie będą nagabywani o ujawnienie nazwisk osób piszących w "Wolnej Drodze" pod pseudonimami.

Alek Wiśniewski