Stosownie do stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zajętego w piśmie z dnia 09.04.2001 r. znak: U523-47/2000, nie ma podstaw prawnych do stosowania przepisu § 5 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01.04.1985 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania wymiaru emerytur i rent (Dz. U. z 1898 r. Nr 11, poz. 63 ze zmianami), ponieważ jest on sprzeczny z postanowieniami ustawy z dnia 17.12.1989 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162,poz 1118 ze zmianami).

1. Zgodnie z przepisami art. 194 ustawy emerytalnej - do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w tej ustawie pozostają w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustaw i dekretu wymienionych w art. 195 jeśli nie są sprzeczne z jej przepisami. Przepis § rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01.04.1985 r. mógłby być więc nadal stosowany. Gdyby ustawa dopuszczała możliwość nie uwzględnienia na podstawie świadczeń wynagrodzeń objętych składką.

Takich wyłączeń przepis art. 15 ustawy emerytalnej nie zawiera. przeciwnie, stanowi on, że podstawą wymiaru świadczeń jest przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, z uwzględnieniem wypłat wymienionych w art. 15 ust. 3.

Ponadto zgodnie z art. 22 ustawy emerytalnej Rada Ministrów nie jest już upoważniona do określenia w drodze rozporządzenia składników wynagrodzenia wypłacanego z tytułu zatrudnienia i objętych składka na ubezpieczenia społeczne, których nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń.

Tak więc w podstawie wymiaru emerytury lub renty należy uwzględniać wartość świadczeń w naturze w kwotach stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i rentowe.

2. Ze względu na to, iż w podstawie wymiaru emerytury lub renty nie podlegają uwzględnieniu przychody uzyskane w danym roku, które zostały zwolnione ze składki w związku z osiągnięciem kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe obowiązującej w danym roku - brak jest również podstaw do uwzględnienia w podstawie wymiaru wartości świadczeń w naturze lub jej części wypłaconej po osiągnięciu rocznej kwoty podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przykład: Pracownik w lipcu osiągnął kwotę rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe obowiązująca w 2000 roku. W marcu, kwietniu i we wrześniu pracownik ten pobierał wynagrodzenie za czas choroby do 35 dni w roku kalendarzowym, a następnie - zasiłek chorobowy. Wartość świadczeń w naturze podlega uwzględnieniu obok wynagrodzenia i zasiłku wypłaconych za marzec i kwiecień, nie podlega natomiast uwzględnieniu - z powodu przekroczenia kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - wartość tych świadczeń wypłacona we wrześniu i w pozostałych miesiącach.

3. Zasady podane w ust. 1-2 mają zastosowanie do wniosków o emerytury lub renty zgłoszonych po raz pierwszy po dniu 31.12.1998 roku, oraz do wniosków o ponowne ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, zgłoszonych po tej dacie na podstawie art. 110 lub 111 ustawy emerytalnej.

Sprawy załatwione odmiennie podlegają rewizji z urzędu lub przy okazji załatwienia konkretnej sprawy, z zastosowaniem art. 133 ust. 1 pkt. 2 ustawy emerytalnej.

4. Nie podlega weryfikacji w myśl zasad podanych w ust. 3 podstawa wymiaru emerytury, do której zostało ustalone na wniosek zgłoszony po dniu 31.12.1998 r, jeżeli do jej obliczenia przyjęta została podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, ustalona na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 31.12.199 r., nie uwzględniająca wartości tej części świadczeń w naturze, do której rencista zachował prawo po przejściu na rentę. doliczenie tej wartości świadczeń może nastąpić na wniosek zainteresowanego.

Mgr Wanda Pretkiel